Hướng dẫn cách chỉnh áp máy nén khí trục vít cho người mới

Áp suất sai lệch dù chỉ 1 bar cũng đủ khiến máy nén khí trục vít “tụt phong độ”. Nắm vững cách chỉnh áp máy nén khí trục vít để làm chủ kỹ thuật và giúp máy vận hành êm, hiệu năng đạt đỉnh.

• Thay dầu máy nén khí trục vít
• Máy nén khí trục vít 5hp

1. Nguyên lý hoạt động và vai trò của áp suất trong máy nén khí trục vít

Áp suất là trái tim vận hành của máy nén khí trục vít. Chỉ cần lệch 1 bar, toàn bộ hệ thống có thể giảm hiệu suất hoặc hư hỏng sớm.

Nắm vững nguyên lý nén và vai trò của áp suất là bước đầu tiên để điều chỉnh áp chuẩn, bảo vệ máy và tối ưu năng lượng.

1.1. Nguyên lý hoạt động

Bên trong máy là 2 trục vít hình xoắn ngược chiều, được thiết kế với khả năng ăn khớp cao.

Khi động cơ khởi động, 2 trục quay ngược hướng nhau tạo nên buồng khí khép kín.

Không khí từ cửa hút được dẫn vào, bị ép dần khi di chuyển dọc theo ren vít. Đến cuối buồng thì đạt áp suất cao và được đẩy ra cửa xả.

Nhờ cơ chế nén liên tục, máy nén khí trục vít cho dòng khí ổn định, lưu lượng lớn và vận hành êm hơn nhiều so với máy nén piston truyền thống.

1.2. Vai trò của áp suất

Áp suất máy nén khí trục vít là “thước đo vàng” của hiệu suất. Quyết định nhịp sống, sức khỏe và hiệu suất của toàn bộ hệ thống khí nén.

• Áp suất vượt mức: Máy dễ quá tải, sinh nhiệt, hao điện, giảm tuổi thọ linh kiện.
• Áp suất thấp: Khí nén yếu, thiết bị sử dụng khí kém hiệu quả, dễ gián đoạn công việc.
• Áp suất chuẩn: Luồng khí ổn định, tiêu hao điện thấp, vận hành lâu dài.

2. Vì sao cần chỉnh áp máy nén khí trục vít đúng cách?

Không ít doanh nghiệp vẫn nghĩ rằng, chỉ cần máy nén khí trục vít chạy êm là “ổn”.

Nhưng thực tế, mức áp suất vận hành lại là “nhịp tim” quyết định nhiều yếu tố.

2.1. Chi phối hiệu năng & tuổi thọ máy

Máy nén trục vít hoạt động theo nguyên lý nén khí liên tục bằng cặp trục vít ăn khớp.

Khi áp suất được thiết lập cao hơn mức khuyến nghị, động cơ phải làm việc quá tải, khiến:

• Nhiệt độ dầu tăng nhanh, làm giảm khả năng bôi trơn,
• Linh kiện chịu lực như vòng bi, phớt dầu, van xả… bị mài mòn sớm,
• Tiêu hao điện năng tăng 10 - 20%, trong khi hiệu suất nén không tăng.

Ngược lại, áp suất quá thấp lại khiến lượng khí ra không đủ để đáp ứng nhu cầu sử dụng.

Gây gián đoạn dây chuyền sản xuất, đặc biệt với các ngành thực phẩm, dược phẩm,...

Nói cách khác, chỉnh áp sai → máy hoạt động sai nhịp, kéo theo cả hệ thống “đuối sức”, năng lượng lãng phí và chi phí sửa chữa tăng cao.

2.2. Cắt giảm hao phí điện, gánh nặng vận hành

Điện năng máy trục vít chiếm tới 70 - 80% tổng chi phí vận hành.

Chỉ cần điều chỉnh áp suất sai lệch 1 bar, tiêu thụ điện có thể tăng thêm 7 - 10%.

1 con số tưởng nhỏ nhưng nếu nhân lên mỗi tháng, mỗi năm thì sẽ là hàng chục triệu đồng.

Chỉnh áp đúng giúp hệ thống đạt:

• Cân bằng giữa lưu lượng với áp suất
• Tối ưu điểm làm việc của motor
• Giảm chu kỳ khởi động - ngắt máy.

2.3. Ngăn chặn nguy cơ rủi ro hư hại ngầm

Áp suất sai lệch không chỉ ảnh hưởng đến máy chính mà còn gây “hiệu ứng domino”.

Gây hại cho các thiết bị phụ trợ như bình tích khí, bộ tách nước, van an toàn,...

Khi áp quá cao, van an toàn thường xuyên xả áp, dễ gây mất áp toàn hệ thống.

Khi áp quá thấp, thiết bị đầu cuối không đủ khí, buộc phải khởi động liên tục làm giảm tuổi, tăng mài mòn cánh vít.

Việc chỉnh áp đúng giúp khí nén ổn định, hạn chế ngưng tụ ẩm, giảm ăn mòn ống dẫn, bảo vệ chất lượng khí đầu ra.

2.4. Hiệu suất bứt phá, ổn định suốt chu trình

Máy khí nén trục vít thường được thiết kế để chạy 24/7.

Chính vì vậy, chỉ 1 sai số nhỏ trong cài đặt áp suất cũng khiến hiệu suất tụt giảm.

Việc hiệu chỉnh áp suất đúng cách sẽ giúp:

• Duy trì đường cong hiệu suất nén ở mức tối ưu,
• Giúp dầu và bộ lọc làm việc hiệu quả hơn, đảm bảo khí ra luôn sạch và khô.

2.5. Phương pháp “nuôi máy” thông minh, bền bỉ

KTV giỏi không chỉ biết bật/tắt máy mà phải hiểu rõ áp suất để tối ưu cho từng điều kiện làm việc.

Với hệ thống khí nén có nhiều thiết bị đầu cuối, cần tính toán mức áp suất chênh lệch để tránh hao phí.

Nên kiểm tra định kỳ đồng hồ áp, cảm biến, ghi lại dữ liệu áp suất theo ca để phát hiện sớm sự thay đổi bất thường.

Sử dụng bộ điều khiển điện tử thông minh (controller) giúp tự động điều chỉnh áp theo tải. Duy trì hiệu suất nén mà không cần can thiệp thủ công.

3. Dấu hiệu nhận biết máy nén khí trục vít bị sai áp suất

• Đồng hồ áp nhảy loạn xạ: Áp suất không ổn định, khí nén cung cấp thất thường, hệ thống hoạt động “vật vờ”.
• Rung, ồn bất thường: Trục vít căng sức, bạc đạn chịu áp lực, máy phát ra âm thanh lạ báo hiệu vấn đề áp suất.
• Lưu lượng khí giảm mạnh: Thiết bị sử dụng khí chậm, công suất không đạt, cảnh báo áp suất quá thấp hoặc van điều áp hỏng.
• Tiêu thụ điện năng tăng đột biến: Máy phải ép khí liên tục khi áp suất quá cao, chi phí vận hành đội lên.
• Hiệu suất vận hành kém: Máy chạy liên tục nhưng khí vẫn yếu, bảo hiệu suất không tối ưu và dễ hư hỏng linh kiện.
• Máy nóng bất thường: Nhiệt độ cao hơn mức bình thường, trục vít và dầu bôi trơn chịu tải nặng do áp suất sai.

4. Cách chỉnh áp máy nén khí trục vít chi tiết từng bước

Chỉnh áp đúng là chìa khóa duy trì hiệu suất, bảo vệ tuổi thọ máy nén trục vít.

Tùy vào đời máy, cách chỉnh áp máy nén khí trục vít sẽ khác nhau.

4.1. Cách chỉnh áp máy nén khí trục vít qua rơ le

Bước 1: Kiểm tra và nắm rõ rơ le áp suất

• Xác định 2 đường vào (inlet) kết nối hệ thống khí nén và 2 đường ra (outlet) kết nối máy nén/bộ điều khiển.
• Kiểm tra tình trạng rơ le: cơ học hoạt động tốt, không kẹt, không ăn mòn.

Bước 2: Xác định mức áp suất mục tiêu

• Đo và ghi chú ngưỡng áp suất tối thiểu - tối đa phù hợp với công việc.
• Đảm bảo mức áp suất vừa bảo vệ máy, vừa đảm bảo hiệu suất vận hành.

Bước 3: Điều chỉnh rơ le

• Dùng vít hoặc công tắc cài đặt để thiết lập áp suất mong muốn.
• Kiểm tra cơ chế ngắt điện (đặc biệt với máy đời cũ) để tránh dừng máy liên tục.

Bước 4: Kết nối rơ le với hệ thống

• Đường vào của rơ le → hệ thống khí nén.
• Đường ra của rơ le → máy nén hoặc bộ điều khiển.
• Siết thật chặt các mối nối, kiểm tra rò rỉ khí.

Bước 5: Vận hành máy nén và kiểm tra

• Khởi động máy nén không khí, theo dõi áp suất thực tế.
• Kiểm tra rung lắc, âm thanh, và hoạt động ngắt/kích hoạt của rơ le.

4.2. Cách chỉnh áp máy nén khí trục vít qua bảng điều khiển

Bước 1: Khởi động máy nén khí và chờ màn hình hiển thị.

Bước 2: Tiếp cận chế độ cài đặt:

• Chọn SET, MENU hoặc PARAMETER.
• Nhập mã bảo mật nếu bảng điều khiển yêu cầu.

Bước 3: Tìm mục áp suất:

• Working Pressure, Set Pressure hay Pressure Limit.
• Dùng nút “+” / “-” để điều chỉnh áp suất theo nhu cầu, không vượt quá giới hạn máy.

Bước 4: Cài đặt thêm

• Cut-off Pressure: áp suất ngắt (cao hơn 1 -2 bar so với Cut-in).

• Cut-in Pressure: áp suất khởi động lại.

Bước 5: Lưu và kiểm tra:

• Nhấn SAVE hoặc OK để xác nhận thay đổi.
• Quan sát màn hình hiển thị áp suất thực tế, đảm bảo máy vận hành đúng cài đặt.

5. Khi nào nên nhờ kỹ thuật viên hỗ trợ chỉnh áp máy nén trục vít?

Không phải lúc nào việc “tự chỉnh áp” cũng mang lại hiệu quả như mong muốn.

Dưới đây là những trường hợp bạn nên liên hệ kỹ thuật viên chuyên nghiệp để tránh rủi ro cho hệ thống:

• Chỉnh xong mà máy vẫn hoạt động bất thường:

Máy vẫn nổ áp, tự ngắt liên tục hoặc không đạt được mức áp suất cài đặt. Đây là dấu hiệu hệ thống có vấn đề sâu hơn ở van an toàn, cảm biến áp hoặc bộ điều khiển trung tâm.

• Khi không có kiến thức kỹ thuật:

Việc chỉnh sai chỉ một giá trị nhỏ trong bảng điều khiển có thể khiến máy vượt ngưỡng áp suất an toàn, gây chập mạch, kẹt đầu nén hoặc hỏng motor.

• Khi muốn cài lại toàn bộ thông số áp suất:

Việc này nên do kỹ thuật viên được đào tạo chính hãng thực hiện, nhằm đảm bảo áp suất, lưu lượng và giới hạn an toàn luôn đồng bộ với dây chuyền sử dụng khí nén.

6. Lưu ý để chỉnh áp suất máy nén khí trục vít an toàn, không gây hại

Việc chỉnh áp sai cách có thể khiến máy nén khí trục vít vận hành kém hiệu quả, thậm chí hư hỏng trục vít và rơ le.

Tham khảo các nguyên tắc vàng sau để giảm thiểu rủi ro.

• Luôn tắt nguồn trước khi thao tác: Đảm bảo an toàn, tránh chập điện hoặc va chạm cơ khí.
• Hiểu rõ thông số kỹ thuật máy: Áp suất tối đa, áp suất tối thiểu, giới hạn cut-in/cut-off, tránh đặt vượt mức quy định.
• Điều chỉnh từ từ, từng bước: Vặn ốc hoặc tăng/giảm trên màn hình điều khiển. Không “vặn đại”, tránh sốc áp suất gây hư hỏng linh kiện.
• Kiểm tra đồng hồ và cảm biến liên tục: Phát hiện sai số sớm giúp điều chỉnh kịp thời, bảo vệ tuổi thọ máy.
• Không lạm dụng áp cao để ép máy chạy: Áp quá cao gây quá tải, tiêu thụ điện tăng, dầu bôi trơn nóng.
• Ghi chép lại cài đặt chuẩn: Mỗi khi chỉnh áp, lưu lại thông số chuẩn để thuận tiện cho những lần kiểm tra và bảo trì máy nén khí tiếp theo.

7. Mua - bảo trì - chỉnh áp máy nén khí trục vít ở đâu chuyên nghiệp nhất?

Máy nén khí trục vít không chỉ là thiết bị mà là trái tim của cả hệ thống khí nén.

Chọn Yên Phát, mọi nhu cầu từ mua sắm, bảo trì đến điều chỉnh áp suất đều được xử lý chuyên nghiệp - nhanh chóng - chuẩn xác.

Các model đều là đời mới nhất, chứng nhận đầy đủ, linh kiện thay thế luôn có tại kho.

Tư vấn đúng - hướng dẫn chuẩn, KTV nhiều kinh nghiệm, nắm chắc quy trình chỉnh áp suất.

Đừng xem nhẹ cách chỉnh áp máy nén khí trục vít vì chỉ 1 sai lệch nhỏ cũng khiến “trái tim” hệ thống khí nén hoạt động sai nhịp. Chỉnh đúng - máy bền - hiệu suất đạt chuẩn, đó là công thức của người vận hành thông minh.