Kiểm định máy nén khí là gì? Quy định, Quy trình chi tiết

Kiểm định máy nén khí sẽ đảm bảo an toàn lao động, ngăn các sự cố cháy nổ không mong muốn. Cùng Yên Phát tìm hiểu quy trình kiểm định từ A-Z trong bài viết sau.

• Máy nén khí HS code
• Máy nén khí phun sơn

1. Tìm hiểu kiểm định máy nén khí là gì?

Kiểm định máy nén khí là việc kiểm tra, đánh giá và thử nghiệm toàn bộ hoạt động của các bộ phận trên thiết bị.

Kiểm định máy nén khí do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành và có quy định rõ ràng theo pháp luật.

2. Lý do cần kiểm định máy nén khí

Việc kiểm định không chỉ tuân thủ pháp luật mà còn đảm bảo độ an toàn khi sử dụng, cụ thể:

• Đáp ứng tiêu chuẩn pháp lý: Nếu không tuân thủ các quy tắc kiểm định, doanh nghiệp sẽ bị cơ quan có thẩm quyền phạt hoặc đình chỉ hoạt động.
• Đảm bảo an toàn: Máy nén khí là thiết bị có chứa khí nén ở áp suất cao nên rất dễ gây cháy nổ. Việc kiểm định sẽ xử lý được các dấu hiệu bất thường, nâng cao tính an toàn khi nén khí.
• Đảm bảo hiệu suất: Quy trình kiểm định sẽ đánh giá cách lắp đặt và tình trạng hoạt động, đảm bảo máy khí nén với hiệu suất tốt nhất.
• Tăng tuổi thọ: Nhờ việc kiểm định chặt chẽ để tránh phát sinh các lỗi không đáng có nên máy có độ bền cao hơn. 

3. Quy định kiểm định máy nén khí chi tiết từ A-Z

3.1. Quy định chung về kiểm định máy nén khí

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành quy định về kiểm định máy nén khí như sau:

• Thông tư số 36/2019/TT-BLĐTBXH: Máy nén khí nằm trong danh sách các loại máy, thiết bị, vật tư được yêu cầu nghiêm ngặt về kiểm định an toàn lao động trước khi đưa vào sử dụng.
• QCVN 01-2008/BLĐTBXH: Máy nén khí có áp suất làm việc trên 0,7 bar (chưa tính áp suất tĩnh) và tích số giữa dung tích (V) với áp suất (P) lớn hơn 200.

3.2. Các quy chuẩn về kiểm định máy nén khí

Quy trình kiểm định máy nén khí sẽ áp dụng một số tiêu chuẩn quan trọng sau:

• QCVN 01 - 2008/BLĐTBXH: Quy chuẩn về “Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn lao động nồi hơi và bình chịu áp lực”.
• QTKĐ 07-2016/BLĐTBXH: Quy chuẩn về “Quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn bình chịu áp lực”.
• TCVN 8366:2010: Quy chuẩn về “Bình chịu áp lực – Yêu cầu về thiết kế và chế tạo”.
• TCVN 6155:1996: Quy chuẩn về “Bình chịu áp lực – Yêu cầu kỹ thuật an toàn về lắp đặt, sử dụng, sửa chữa”.
• TCVN 6156:1966: Quy chuẩn về “Bình chịu áp lực – Yêu cầu kỹ thuật an toàn về lắp đặt, sử dụng, sửa chữa - phương pháp thử”.
• TCVN 6008:2010: Quy chuẩn về “Thiết bị áp lực - Mối hàn - Yêu cầu kỹ thuật và phương pháp thử”.

3.3. Quy trình kiểm định máy nén khí đúng chuẩn

Bên kiểm định sẽ thực hiện kiểm tra và đánh giá máy nén khí theo quy trình gồm 5 bước sau:

• Bước 1 - Kiểm tra hồ sơ: Kiểm tra hồ sơ kiểm định mà doanh nghiệp đã nộp, bao gồm hồ sơ nguồn gốc nhập thiết bị, hồ sơ xuất xưởng, hồ sơ lắp đặt và hồ sơ kiểm định lần trước (nếu có).
• Bước 2 - Kiểm tra lắp đặt và các bộ phận: Check vị trí lắp đặt và tình trạng hoạt động của các bộ phận đã đạt tiêu chuẩn chưa. Ngoài ra, còn đánh giá tính chất vật liệu bằng phương pháp siêu âm.
• Bước 3 - Thử nghiệm máy: Thử nghiệm để đánh giá tình trạng trước khi đưa vào sử dụng. 
• Thời hạn thử bền không vượt 18 tháng trước khi xuất xưởng và không quá 6 năm/lần.
• Với máy nén khí có áp suất dưới 5 bar: P thử= 1.5 P làm việc (không nhỏ hơn 2 bar).
• Với máy nén khí có áp suất trên 5 bar: P thử= 1.25 P làm việc (không nhỏ hơn P làm việc + 3).
• Bước 4 - Kiểm tra vận hành: Kiểm tra và đánh giá tình trạng hoạt động của máy cũng như các phụ kiện đi kèm, thông số kỹ thuật ở điều kiện ổn định và áp suất đóng mở của van an toàn.
• Bước 5 - Xử lý kết quả kiểm định: Xác nhận biên bản kiểm định tại doanh nghiệp, thông qua biên bản kiểm định và dán tem kiểm định lên máy.

4. Một số câu hỏi thường gặp khi kiểm định máy nén khí

4.1. Hồ sơ kiểm định máy nén khí bao gồm những gì?

Hầu hết các trường hợp kiểm định máy nén khí đều phải chuẩn bị các giấy tờ sau:

• Hồ sơ lý lịch bao gồm thông số kỹ thuật và đặc tính của máy nén khí.
• Giấy chứng nhận chất lượng được cấp bởi nhà sản xuất máy.
• Giấy hướng dẫn cách vận hành và bảo dưỡng thiết bị bằng tiếng Việt.
• Ghi chép đầy đủ các lần sửa chữa, bảo dưỡng định kỳ trước đó.
• Sổ theo dõi các chỉ số kỹ thuật trong quá trình vận hành máy.
• Giấy tờ kiểm định ở những lần kiểm định trước (với máy đã qua sử dụng).
• Giấy chứng nhận kiểm định máy nén khí vẫn còn hiệu lực.
• Bản vẽ các chi tiết, kết cấu và sơ đồ lắp đặt thiết bị.
• Chứng chỉ đào tạo của người sẽ vận hành máy.

4.2. Trường hợp nào cần kiểm định máy nén khí?

Dưới đây là những trường hợp cần kiểm định trước khi sử dụng máy nén khí:

• Kiểm định lần đầu: Áp dụng đối với các thiết bị máy nén khí mới sản xuất xong, cần kiểm định để đưa vào sử dụng. Lần kiểm định này là quan trọng nhất với nhiều bước và yêu cầu khắt khe.
• Kiệm định định kỳ: Sau khi hết hạn lần kiểm định đầu tiên, doanh nghiệp cần chủ động tiến hành kiểm định định kỳ theo quy định.
• Kiểm định bất thường: Khi thiết bị va đập mạnh gây móp méo, hoặc có những dấu hiệu hoạt động không ổn định cần kiểm định bất thường để đảm bảo an toàn.

4.3. Bao lâu cần kiểm định máy nén khí một lần?

• Đối với máy mới xuất xưởng: Thời hạn kiểm định không quá 3 năm/lần.
• Đối với máy đã sử dụng: Tùy vào mức độ sử dụng và tình trạng bảo trì, bảo dưỡng, cần kiểm định 1-2 năm/lần.
• Đối với máy hoạt động lâu năm: Với máy nén đã quá cũ, bị mờ nhãn mác, không rõ nguồn gốc xuất xứ cần kiểm định hàng năm.

4.4. Bao giờ nhận được giấy chứng nhận và tem kiểm định?

Nếu đạt yêu cầu sau khi kết thúc quá trình kiểm định, doanh nghiệp sẽ nhận được giấy chứng nhận và tem kiểm định trong 3 - 5 ngày.

Lưu ý: Sau khi nhận được tem kiểm định máy nén khí, bạn cần dán lên thân máy ở vị trí dễ nhìn.

Việc kiểm định máy nén khí không chỉ đáp ứng yêu cầu pháp lý mà còn đảm bảo vận hành hiệu quả. Hãy chủ động kiểm định đúng thời hạn để tránh những rủi ro không đáng có nhé!