Diệt từ máy phát điện là gì? Lưu ý khi sử dụng

Như chúng ta đã biết, máy phát điện có nam châm để tạo từ trường trong đầu phát. Do đó, khi máy phát bị ngắt đột ngột, thì từ trường đượ tạo ra bên trong máy sẽ không ngay lập tức mất đi. Nếu lượng từ trường này không được loại bỏ triệt để thì sẽ gây sự cố cho thiết bị. Do đó mà trong máy phát điện có bộ phận diệt từ, cho khả năng hạn chế những sự cố, hỏng hóc có thể xảy ra khi vận hành. Hãy cùng với Yên Phát tìm hiểu kỹ hơn về diệt từ máy phát điện là gì qua những chia sẻ ngay sau đây nhé.

Diệt từ máy phát điện là bộ phận quan trọng trong cấu tạo của máy phát điện

Diệt từ máy phát điện là gì?

Diệt từ máy phát điện là bộ phận có chức năng làm mất đi từ dư thừa tại các cuộn kích từ, từ đó đảm an toàn cho máy phát điện, các thiết bị sử dụng điện cũng như con người. Theo đó, từ dư là từ trường còn lại trong khối thiết bị sau khi không còn chịu tác động của từ trường bên ngoài. Đối với những máy phát điện một chiều kích từ song song hoặc hỗn hợp, từ sư rất có ích, giúp máy tự mồi điện. Nếu không có từ dư, thiết bị không thể tự làm tăng điện áp mà phải dùng đến nguồn điện ngoài để kích thích.

Tuy nhiên với máy phát điện một chiều dùng cho điều khiển, người ta lại không mong muốn có từ dư bởi từ dư không những không có tác dụng, mà còn tạo ra đặc tính Hysterisis không cần thiết. Ví dụ, máy phát điện bị ngắt đột ngột do ngắn mạch bên trong, nếu từ trường không mất đi, sức điện động vẫn sẽ tồn tại và tạo ra dòng điện ngắn mạch khiến các bộ phận của máy hư hỏng.

Với những chiếc máy phát điện dừng vận hành đột ngột do gặp phải sự cố từ bên ngoài, nếu như máy không dập tắt điện từ một cách nhanh chóng thì nguồn điện áp tạo ra từ máy phát không tải sẽ gây nguy hiểm cho máy cũng như các thiết bị điện sử dụng nguồn điện. Không ít người nghĩ, đến việc ngắt đi từ trường trong máy nhờ cách ngắt mạch điện roto (vì rôt chứa nam châm, tạo ra từ trường). Tuy nhiên, điều đó không thể ngắt được điện từ vì cuộn dây kích từ của máy phát đồng bộ có điện cảm rất lớn. Việc cắt mạch đột ngột có thể gây ra hiện tượng quá tải, từ đó gây nguy hiểm cho các cuộn dây roto, phá hỏng tiếp điểm đóng ngắt do tia lửa phát ra. 

Vì vậy mà những chiếc máy phát điện cần phải có bộ phận diệt từ riêng. Bộ phận diệt từ máy phát điện sẽ giúp tiêu tán nguồn từ trường bên trong máy khi thiết bị gặp phải sự cố. Quá trình diệt từ của máy phát điện sẽ được coi là kết thúc nếu như biên độ của sức điện động được giảm về đến giá trị số là 500V. Từ đó, tia lửa tại vị trí cắt mạch có thể dập tắt tự nhiên mà không gây nguy hiểm cho bất cứ bộ phận nào. 

Thời gian để giảm trị số sức điện động máy phát điện xuống đến trị số này được gọi là thời gian diệt từ. Yêu cầu được đề ra đối với thiết bị diệt từ đó là thời gian diệt từ phải ngắn, điện áp xuất hiện bên trong mạch roto phải thấp hơn điện áp cho phép, được xác định bởi độ bền cách điện. Giá trị điện áp này thường được lấy bằng nửa biên độ điện áp khi thử nghiệm để chọc thủng cách điện trở.

Lưu ý trong việc diệt từ máy phát điện

Khi dừng tổ máy phát điện, rơ le dừng máy thực hiện giảm công suất vô công bằng sự tác động tới bộ điều chỉnh. Trường hợp bộ điều chỉnh bị tách ra khỏi quá trình làm việc thì việc giảm tải cho máy cần thực hiện bằng tay.

Sau khi giảm tải cắt máy đầu cực và dập từ cho máy phát. Việc dập từ cho máy phát phụ chỉ có thể thực hiện được khi đã cắt máy đầu cực khoảng 8 sec, đủ để hình thành dập từ cho hệ thống máy phát chính. 

Sau khi diệt từ hoàn toàn, các khối cung cấp đảo chiều ngừng khởi động trong 10 sec. Việc kích thích lặp lại cho máy phát có khả năng sau 30 - 40 sec khi lệnh điều khiển dập từ được diễn ra.

Dập điện từ máy phát điện đảm bảo an toàn cho máy và các thiết bị sử dụng điện

Xem thêm: Bảng giá máy phát điện mini cho gia đình

Các loại diệt từ được sử dụng phổ biến hiện nay

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại máy phát điện công suất lớn được sản xuất để đáp ứng nhu cầu sử dụng trong gia đình, doanh nghiệp. Theo đó, với mỗi loại khác nhau sẽ sử dụng thiết bị diệt từ phù hợp để đảm bảo an toàn. Dưới đây là các loại diệt từ máy phát điện phổ biến. 

Diệt từ máy phát điện dùng điện trở

Thiết bị này có cấu tạo gồm một điện trở có công suất lớn để nối tắt mạch roto. Ở chế độ làm việc bình thường tiếp điểm 1 của công tơ đóng, tiếp điểm 2 mở. Khi máy phát điện gặp sự cố sẽ có tín hiệu đến cuộn dây của công tắc tơ Ct. Tiếp điểm sẽ 2 đóng trước, sau đó tiếp điểm 1 mở ra (do cấu tạo liên động) giúp mạch roto luôn khép kín, năng lượng từ trường sẽ bị tiêu tán trên điện trở trong quá trình diệt từ. Diệt từ dùng điện trở được ứng dụng đối với các dòng máy phát có công suất nhỏ, ứng với hệ thống kích từ dùng cho máy phát điện một chiều.

Thiết bị diệt từ sử dụng buồng hồ quang

Thiết bị này không sử dụng điện trở để nối – ngắt mạch roto mà dùng buồng dập hồ quang đặt tại vị trí của các tiếp điểm đóng cắt. Bộ phận chính của buồng dập hồ quang đó là các phiến kim loại, được đặt song song với nhau, cách điện và các cuộn dây tạo ra từ trường ở trong khu vực tia lửa. 

Khi có tín hiệu diệt từ của hệ thống, tiếp điểm 1 mở ra trước và tiếp điểm 2 mở sau trong ở buồng dập hồ quang. Khi tiếp điểm 2 mở, mạch mới được cắt và tia lửa sẽ xuất hiện. Nhờ có cuộn dây tạo ra từ trường mạnh giúp tia lửa hồ quang kéo về phía các phiến kim loại. 

Tại đây, hồ quang điện chia thành các đoạn ngắn và làm cho các phiến kim loại nguội bớt đi giúp từ trường bị dập tắt nhanh chóng. Diệt từ máy phát điện dùng hồ quang được sử dụng chủ yếu cho các dòng máy phát điện có công suất lớn.

Diệt từ máy phát điện bằng hồ quang

Diệt từ máy phát có hệ thống kích từ dùng chỉnh lưu có điều khiển

Trong trường hợp này diệt từ có thể được thực hiện đơn giản bằng cách chuyển hệ thống chỉnh lưu sang làm việc ở chế độ ngược lại. Điều này có nghĩa là tạo ra một điện áp kích thích ngược chiều với trị số cực đại; dòng điện bên trong mạch roto sẽ bị giảm đi nhanh chóng. 

Quá trình này diễn ra giống với các thiết bị dập tắt hồ quang, làm xuất hiện dòng điện áp ngược chiều với điện áp ban đầu của cực máy phát kích thích. Khi dòng điện trong mạch đi qua trị số 0, các chỉnh lưu tự động sẽ hở mạch bởi điện áp trở nên ngược chiều và làm giảm từ trường. 

Trên đây là những thông tin tổng hợp về diệt từ máy phát điện.Hầy hết những sản phẩm máy phát điện hiện nay trên thị trường đều được trang bị hệ thống diệt từ. Tuy nhiên, mỗi loại khác nhau lại sẽ có cách sử dụng, bảo quản và sửa chữa khác nhau. Vì vậy, bạn cần nắm chắc các thông tin về máy phát để biết cách vận hành chính xác nhất. Nếu quý vị còn thắc mắc hay cần tư vấn thêm về máy phát điện, vui lòng liên hệ cho Điện máy Yên Phát qua hotline: 0966 631 546, nhân viên sẽ hỗ trợ tư vấn 24/7.