Tiêu chuẩn độ ẩm của gỗ: Cách tính và Kiểm soát hiệu quả

Tiêu chuẩn độ ẩm của gỗ là thông số “chủ lực”, có tác động trực tiếp tới quá trình duy trì chất lượng các sản phẩm từ gỗ. Vậy làm sao để bảo vệ đồ gỗ khỏi các nguy cơ mối mọt, hư hỏng… Công thức tính như thế nào cho chuẩn? 

1. Độ ẩm tự nhiên của gỗ là bao nhiêu?

Độ ẩm tự nhiên có thể hiểu là tỷ lệ nước trong gỗ so với trọng lượng gỗ khô là bao nhiêu. Loại gỗ có trọng lượng nhẹ, bền dẻo sẽ có khả năng hút ẩm đỉnh hơn các loại thân chắc, nặng.

Gỗ tự nhiên thường có độ ẩm dao động từ 30 - 200%, tùy thuộc vào loại gỗ, môi trường sinh trưởng.

Ví dụ cụ thể:

• Gỗ keo tươi: 45 - 60%.
• Gỗ thông tươi: 50 - 65%.
• Gỗ cây nhãn: 30 - 40%.
• Gỗ cây dừa, chuối: 65 - 80%.

2. Tiêu chuẩn độ ẩm của gỗ khi sử dụng

Mục tiêu của việc kiểm soát tiêu chuẩn độ ẩm của gỗ là giảm xuống mức phù hợp để sản phẩm không bị cong vênh, co ngót hay nứt nẻ. 

Không phải giảm độ ẩm xuống càng thấp, sấy càng khô thì càng tốt. Vì mỗi chủng loại, ứng dụng sẽ có yêu cầu giới hạn độ ẩm khác nhau.

Các tiêu chuẩn phổ biến:

• Gỗ xây dựng, kết cấu:

Độ ẩm khoảng 15 - 20%, vì các công trình thường có sự tiếp xúc với môi trường ngoài trời.

• Gỗ nội thất trong nhà:

Độ ẩm nên duy trì là 8 - 12%, tránh hiện tượng co rút hay phồng lên trong điều kiện khí hậu ổn định.

• Gỗ xuất khẩu:

Thông thường, yêu cầu độ ẩm từ 8 - 14%, tùy theo thị trường và khí hậu của quốc gia nhập khẩu.

Ví dụ, nếu xuất sang các khu vực châu Âu, độ ẩm không cần giữ ở mức quá cao.

• Gỗ sử dụng trong ngành âm nhạc (đàn guitar, piano, v.v.):

Các loại nhạc cụ từ gỗ có giá thành đắt đỏ, phải được bảo quản cẩn thận để tránh mối mọt hoặc hư hỏng.

Tiêu chuẩn độ ẩm bảo quản được yêu cầu cực kỳ chính xác. Khoảng 6 - 8% để đảm bảo âm thanh không bị biến đổi.

3. Công thức tính độ ẩm của gỗ

Người ta thường tính độ ẩm tiêu chuẩn của gỗ dựa theo công thức như sau:

MC% = (Gs - Ggo)/ Ggo x 100%

Trong đó:

• MC%: Độ ẩm tuyệt đối.
• Gs: Khối lượng của gỗ khi ướt.
• Ggo: Khối lượng sau khi đã sấy.

4. Lợi ích khi kiểm soát độ ẩm gỗ

Tiêu chuẩn độ ẩm của gỗ có tác động lớn tới độ bền, khả năng sử dụng sản phẩm. Khi kiểm soát tốt thông số này sẽ giúp:

• Hạn chế cong vênh, co ngót: Gỗ khô không đều dễ biến dạng khi có sự dao động đột ngột của độ ẩm bên ngoài.
• Tăng tuổi thọ: Gỗ có độ ẩm phù hợp sẽ ít bị nấm mốc, mối mọt xâm nhập. Đồng thời, kéo dài thời gian sử dụng thêm 20 - 30%.
• Đảm bảo thẩm mỹ: Gỗ khô đúng mức giữ được độ mịn và bề mặt phẳng đẹp. Vân gỗ hiện rõ thể hiện sự sang trọng, đẳng cấp.
• Duy trì tính năng sử dụng: Đặc biệt quan trọng đối với nhạc cụ hoặc các thiết bị cần độ chính xác cao.

5. #5 cách đảm bảo tiêu chuẩn độ ẩm của gỗ hiệu quả 

Để kiểm soát tiêu chuẩn độ ẩm của gỗ, giữ sản phẩm luôn bền đẹp cần  “dắt túi” 1 số mẹo sau:

5.1 Dùng túi hút ẩm 

Túi hút ẩm là “cứu tinh” cho đồ gỗ nội thất trong nhà. Đặc biệt khi thời tiết mưa nhiều, nồm ẩm.

Mặc dù có kích cỡ nhỏ, tuy nhiên tút hút có thể chống được tình trạng hơi nước đọng vũng trên bề mặt gỗ.

5.2 Đáp ứng môi trường bảo quản gỗ

Dựa theo loại gỗ, nhu cầu sử dụng mà sắp xếp môi trường bảo quản riêng biệt. Tránh ngập úng, ẩm mốc.

Như đã phân tích, từng loại gỗ sẽ tương ứng với giới hạn độ ẩm khác nhau. Tuyệt đối không để vượt quá mức này sẽ làm giảm tuổi thọ, độ bền.

Nếu dùng tủ, bàn gỗ cần xếp cách tường 2 - 3 cm để tránh nước ngấm vào. Kê lên cao vào mùa mưa để tránh ngập úng.

5.3 Sử dụng máy hút ẩm 

Thiết bị hút ẩm đặc trưng với khả năng kiểm soát độ ẩm nhanh chóng. Linh động điều chỉnh tăng/ giảm bất cứ khi nào.

Tại các hộ gia đình có nhiều đồ gỗ hoặc cơ sở sản xuất quy mô nhỏ lẻ, đây là công cụ được ưu tiên đầu tư.

5.4 Vệ sinh sạch sẽ, lau chùi khô

Khi độ ẩm tăng cao, hơi nước tích tụ trên bề mặt bàn, ghế thì gỗ có thể phồng rộp, nứt.

Nghiêm trọng hơn, gỗ ẩm mốc chính là điều kiện để rong rêu, vi khuẩn sinh sôi cấp tốc. Đồ gỗ có thể mục nát không còn sử dụng được nữa.

Do đó, khi dùng các vật dụng gỗ trong nhà phải thường xuyên lau chùi, dọn dẹp. Mùa nồm ẩm phải lau khô bề mặt 1 - 2 lần/ngày.

5.5 Dùng máy đo độ ẩm chuyên dụng 

Việc kiểm soát tiêu chuẩn này đơn giản hơn nhiều với máy đo độ ẩm chuyên dụng. Thiết bị sẽ đưa ra con số chính xác 100% về tỷ lệ độ ẩm để bạn có kế hoạch bảo quản.

Công cụ này được sản xuất và bày bán khá rộng rãi, kích thước nhỏ gọn, giá thành phải chăng.

Với các thông tin về tiêu chuẩn độ ẩm của gỗ được Yên Phát bật mí trên đây, việc bảo quản, tăng cường độ bền của đồ nội thất trở nên dễ hơn.