Dầu nhớt đa cấp là gì? Phân biệt dầu đơn cấp và đa cấp

Dầu nhớt đa cấp được sử dụng phổ biến nhờ dải nhiệt độ hoạt động rộng, phù hợp cho nhiều loại máy móc trong nhiều ngành nghề. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết dầu nhớt đa cấp là gì cũng như những đặc điểm của dòng dầu nhớt này. Cùng với Điện máy Yên Phát đi tìm hiểu chi tiết về sản phẩm này qua những thông tin dưới đây nhé.

Dầu nhớt đa cấp là gì? 

Theo như hiệp hội kỹ sư Hoa Kỳ SAE đã phân loại dầu nhớt đa cấp là dầu nhớt phù hợp sử dụng trong phạm vi nhiệt độ rộng hơn so với đơn cấp. Hiểu đơn giản đây là loại dầu nhớt có thể dùng cả cho môi trường nhiệt độ cao và môi trường nhiệt độ thấp. 

Dầu nhớt đa cấp là loại dầu có thể sử dụng trong phạm vi nhiệt độ rộng

Dầu đa cấp thường được tạo ra bằng cách pha trộn dầu gốc có độ nhớt thấp với các chất phụ gia cải tiến VI(chất phụ gia có tác dụng cải thiện nhiệt độ/độ nhớt của dầu). Ví dụ, khi các chất phụ gia polyme này được pha trộn theo tỷ lệ chính xác với dầu SAE 15W, dầu sẽ chảy giống như dầu SAE 15W ở nhiệt độ thấp và giống như dầu SAE 40 ở nhiệt độ cao. Kết quả là dầu có cấp độ nhớt SAE 15W-40 sẽ cung cấp khả năng bảo vệ rộng rãi trong phạm vi nhiệt độ mở rộng. Dầu đa cấp thực sự sẽ có VI từ 120 trở lên và chứa các chất phụ gia cải tiến VI hoặc dầu gốc tổng hợp.

Cơ chế hoạt động của dầu nhớt đa cấp

Cơ chế hoạt động của dầu nhớt đa cấp là khi ở nhiệt độ thấp các polyme trong dầu sẽ tự cuộn thành một quả cầu chuyển động tự do với các phân tử. Nhưng khi nhiệt độ tăng lên chúng lại nở ra thành một khối lớn cấu trúc chặt chẽ để hạn chế dòng chảy bình thường của dầu. Và nhiệt độ giảm, chúng lại quay trở lại hình dạng ban đầu. 

Dầu nhớt đa cấp có cơ chế hoạt động linh hoạt theo nhiệt độ

Ký hiệu và cách để tính nhiệt độ hoạt động

Dầu nhớt đa cấp có ký hiệu là SAE 10w-30, SAE 20w-50... Trong đó w chính là viết tắt của “Winter” dịch ra là mùa đông. Điều này có nghĩa là nhớt được sử dụng cả cho mùa đông, nó có khả năng làm việc tốt ở nhiều điều kiện nhiệt độ khác nhau. 

Chữ số phía sau w mà ta thấy là thông số chỉ mức nhiệt hoạt động tốt nhất. Nếu độ nhớt càng thấp thì dầu nhớt càng loãng ở nhiệt độ âm và nhờ đó động cơ có thể khởi động dễ dàng trong cả thời tiết lạnh. 

Cách tính nhiệt độ hoạt động dầu nhớt đa cấp

Cách tính nhiệt độ hoạt động của động cơ cũng khá đơn giản, chỉ cần lấy 35 trừ đi số ở trước w, sau đó đặt dấu “-” ở đằng trước để lấy được nhiệt độ âm. 

Ví dụ: SAE 10w-30 thì nhiệt độ khởi động của động cơ là 35-10 = -25 độ C. Tức là khi sử dụng nhớt SAE 10w-30 thì khi nhiệt độ -15 độ C nhớt vẫn có khả năng bôi trơn tốt. 

Tại Việt Nam, rất hiếm nơi có nhiệt độ dưới âm độ C thế nên chỉ số này cũng không quá đáng ngại. 

Chữ số đằng sau w chính là thể hiện độ loãng của nhớt. Khi dầu nhớt có chỉ số này càng lớn tức là càng đặc và ngược lại chỉ số này càng nhỏ tức nhớt càng loãng. 

Ưu điểm 

Loại dầu đa cấp này hiện được sử dụng phổ biến nhờ có nhiều ưu điểm, cụ thể như sau:

• Chỉ với một loại dầu, bạn có thể sử dụng quanh năm nhờ dải nhiệt độ hoạt động rộng, phù hợp cho cả mùa đông có nhiệt độ thấp lẫn mùa hè có nhiệt độ cao.
• Cải thiện khả năng khởi động ở nhiệt độ thấp và ít hao pin hơn.
• Hiệu suất nhiệt độ cao tuyệt vời.
• Cải thiện khả năng tiết kiệm nhiên liệu tổng thể bằng cách yêu cầu ít thời gian chạy không tải hơn, khởi động nhanh hơn và cung cấp khả năng cắt mỏng tạm thời ở tốc độ cao (hành vi phi Newton).
• Giảm mài mòn bằng cách cung cấp khả năng bôi trơn toàn áp suất, nhanh hơn trong phạm vi nhiệt độ rộng hơn. Nghĩa là dầu SAE 15W-40 cung cấp khả năng bôi trơn toàn dòng trong khoảng 1 phút 45 giây ở nhiệt độ âm 25 độ C. Đây là một cải tiến đáng kể so với loại dầu đơn nhưng vẫn không đủ cho các nhiệt độ này. Dầu động cơ diesel tổng hợp hoàn toàn 5W-40 sẽ phù hợp hơn.

Nhược điểm

Bên cạnh những ưu điểm thì dầu đa cấp cũng có những hạn chế như sau:

• Giá dầu nhớt đa cấp cao hơn dầu nhớt đơn cấp
• Chúng có thể mất độ nhớt vĩnh viễn do polyme cải tiến VI lớn. Trong một trường hợp cực đoan, điều này có thể dẫn đến tăng hao mòn và hỏng hóc. Sự mất độ nhớt này có thể được phát hiện bằng phân tích dầu.

Dầu đơn cấp là gì?

Theo Hiệp hội kỹ sư Hoa Kỳ SAE đã định nghĩa, đây là loại dầu nhớt có khả năng đáp ứng được một yêu cầu duy nhất. Trong dầu nhớt đơn cấp cũng không được sử dụng các chất cải thiện độ nhớt Polyme. 

Dầu đơn cấp chỉ có khả năng đáp ứng trong nhiệt độ cao

Dầu đơn cấp chỉ có thể đảm bảo sử dụng cho các động cơ ở môi trường nhiệt độ cao. Nếu như nhiệt độ xuống thấp, nhớt này có xu hướng bị đông đặc lại khiến khó khăn trong việc bôi trơn, giảm hiệu quả bôi trơn và khiến khó khởi động động cơ. 

Cách để phân biệt dầu nhớt đa cấp và đơn cấp

Đối với những người không có hiểu biết nhiều về dầu nhớt thì rất dễ nhầm lẫn giữa dầu nhớt đa cấp và dầu nhớt đơn cấp. Bạn có thể phân biệt được dầu nhớt đa cấp và dầu nhớt đơn cấp nhờ vào một số điểm sau:

Phân biệt dầu nhớt đa cấp và dầu đơn cấp

- Phạm vi sử dụng:

Dầu nhớt đa cấp có thể dùng được cho tất cả các loại động cơ máy móc, xe cộ khác nhau. Đặc biệt là có thể sử dụng trong cả mùa đông và mùa hè. 

Còn dầu nhớt đơn cấp thì chỉ sử dụng cho động cơ 2 thì và một số máy móc nông nghiệp khác. Dầu nhớt này chỉ phù hợp sử dụng khi nhiệt độ cao. 

- Ký hiệu của nhà sản xuất:

Dầu nhớt đa cấp được kỹ hiệu là SAE 10w-30, SAE 20w50,... Trong đó chữ w tức là dầu có thể sử dụng cho cả mùa đông.

Còn dầu nhớt đơn cấp chỉ có ký hiệu đơn giản SAE 40, SAE 50,... 

Những thông tin trên đây đã giải thích rõ dầu nhớt đa cấp là gì. Loại dầu này thực sự tối ưu khi cho khả năng hoạt động tốt ở nhiều mức nhiệt độ khác nhau. Hy vọng những chia sẻ trên đây có thể giúp bạn phần nào trong việc lựa chọn dầu nhớt. Tham khảo thêm máy hút xăng dầu để công việc thay dầu nhớt diễn ra nhanh chóng an toàn hơn.