Rác thải sinh hoạt là gì? Hướng dẫn phân loại rác thải sinh hoạt

Để kiểm soát tốt tình trạng ô nhiễm môi trường và nguồn nước, phân loại rác thải sinh hoạt và xử lý đúng cách đang là chủ đề được nhiều người quan tâm. Vậy rác thải sinh hoạt có những loại nào? Vì sao cần phân loại rác sinh hoạt? Theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn nhé!

Phân loại rác thải sinh hoạt là giúp bảo vệ môi trường

Rác thải sinh hoạt là gì? Tầm quan trọng của phân loại rác sinh hoạt

Rác thải sinh hoạt là loại rác được tạo ra từ các hoạt động hàng ngày của con người trong quá trình sinh hoạt. Ví dụ như: Hộp carton, giấy, nhựa, kim loại, thủy tinh, thức ăn thừa, vỏ trái cây, chất thải hữu cơ và các vật liệu khác. Lượng rác này có xu hướng phát triển theo nhu cầu tiêu dùng và mức độ phát triển kinh tế của một khu vực. Đặc biệt khi mật độ dân số tăng cao, lượng rác thải từ sinh hoạt ngày càng lớn gây áp lực cho công tác quản lý rác thải và bảo vệ môi trường. Hơn nữa nếu rác thải sinh hoạt nếu không được xử lý kịp thời sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng như: 

• Gây ô nhiễm môi trường, tạo ra môi trường thuận lợi cho vi khuẩn, virus, các loại côn trùng và loài động vật gây bệnh, gây ra các bệnh truyền nhiễm và các vấn đề sức khỏe khác.
• Rác thải không xử lý và không được thu gom đúng cách có thể gây ra tình trạng mất cảnh quan và làm giảm giá trị của các khu vực đô thị. Mặt khác nó cũng ảnh hưởng xấu đến hình ảnh của thành phố, du lịch và cản trở sự phát triển kinh tế.

Ảnh hưởng đến du lịch và cảnh quan

• Các vật liệu tái chế và tái sử dụng không được khai thác đòi hỏi nguồn tài nguyên mới để sản xuất sản phẩm mới. Từ đó sẽ gây tốn kém và tạo gánh nặng cho môi trường.
• Rác thải nhựa và các chất thải không phân hủy tự nhiên có thể gây hại cho động vật và sinh vật biển. Chúng có thể bị nuốt vào dạ dày, gây tắc nghẽn hoặc thâm nhập vào hệ sinh thái nước, ảnh hưởng tiêu cực đến các loài vật trong môi trường nước.

Hiện nay, nhiều gia đình vẫn chưa có biện pháp xử lý rác thải sinh hoạt đúng cách. Hầu hết mọi người đều có tâm lý là cái gì không dùng được nữa thì vứt, và việc thu gom xử lý rác là việc của các đơn vị quản lý rác thải thực hiện. Tuy nhiền, đứng trước tình trạng đáng báo động như hiện nay cần sự chung tay của tất cả mọi người, xuất phát đầu tiên là từ hộ gia đình - tế bào của xã hội. 

Rác thải ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của chúng ta

>> Xem thêm:

Đánh giá xe quét đường Isuzu, top 4 xe quét rác Isuzu hàng đầu hiện nay

Đánh giá xe quét rác Hino và top xe quét đường Hino bán chạy nhất

Lợi ích phân loại rác thải tại nguồn

Phân loại rác thải tại nguồn là phương pháp quan trọng để thúc đẩy hệ thống quản lý chất thải bền vững và giúp chúng ta tiến gần hơn đến mục tiêu tái chế, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và bảo vệ tài nguyên tự nhiên. Vì vậy, việc quản lý rác thải và xử lý phù hợp là cần thiết để duy trì một môi trường trong lành, sạch sẽ và bền vững. Một số lợi ích cụ thể như:

• Tối ưu hóa tái chế và xử lý: Phân loại rác thải tại nguồn giúp tách các loại vật liệu khác nhau (giấy, nhôm, nhựa hoặc thuỷ tinh). Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tái chế, làm tăng khả năng tái sử dụng và giảm tác động lên tài nguyên tự nhiên.
• Giảm ô nhiễm môi trường: Thực hiện phân loại rác thải giúp cải thiện môi trường sống bằng cách ngăn chất thải không phù hợp từ việc kết hợp lại với các dòng chất thải khác. Nếu rác thải không được phân loại khiến việc tái chế kém hiệu quả hoặc tiếp tục xả thải không đúng cách. Điều này không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà còn làm lãng phí tài nguyên.

Bảo vệ môi trường nhờ phân loại rác đúng cách

• Hạn chế tiêu thụ tài nguyên mới: Phân loại rác thải khuyến khích việc tái sử dụng và tái chế vật liệu hiện có, giúp giảm nhu cầu về nguyên liệu mới. Qua đó bảo vệ tài nguyên tự nhiên và giảm khí thải carbon và các tác động môi trường khác từ quá trình khai thác và sản xuất mới.
• Quản lý hiệu quả hơn: Việc phân loại rác thải tại nguồn giúp quản lý chất thải một cách hiệu quả hơn. Bằng cách chia nhỏ chất thải thành các loại, quá trình thu gom, xử lý và tái chế trở nên dễ dàng hơn và hiệu quả hơn. Điều này giúp giảm thiểu chi phí và công sức cần thiết cho việc quản lý rác thải.
• Tạo nhận thức cộng đồng: Phân loại rác thải tại nguồn không chỉ là phương pháp quản lý rác thải, mà còn là cách xây dựng nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường. Khuyến khích mọi người đóng góp vào việc tạo ra một xã hội bền vững và chịu trách nhiệm với môi trường.

Phân loại rác thải sinh hoạt có vai trò đặc biệt quan trọng

Phân loại rác thải sinh hoạt trong hộ gia đình

Theo những quy định về môi trường, rác thải được phân thành 3 loại chính sau đây.

Rác sinh hoạt hữu cơ

Rác thải hữu cơ là loại rác dễ phân hủy, có thể tái chế được bằng cách sử dụng vào việc chăm bón cây trồng, hoặc làm thức ăn cho động vật. Loại rác này có nguồn gốc là những phần bỏ đi của thực phẩm, đồ ăn thừa, hư hỏng hoặc các loại hoa, lá, cây, cỏ,...

Rác thải sinh hoạt hữu cơ

Rác thải sinh hoạt vô cơ

Đây là loại rác thải không sử dụng và tái chế được nữa , chỉ có thể tiêu hủy. Rác vô cơ bắt nguồn từ các loại nguyên vật liệu không thể hoặc đã qua sử dụng như bao bì nilon bọc thực phẩm, chai lọ hoặc một số thiết bị trong đời sống hàng ngày của con người.

Rác thải có thể tái chế

Rác tái chế là loại rác không thể phân hủy, nhưng có khả năng tái chế lại để phục vụ các hoạt động khác của cuộc sống con người. Loại rác này có thể được xử lý và chuyển đổi thành nguyên liệu hoặc sản phẩm mới với mục đích sử dụng lại. Tái chế giúp giảm lượng rác phải xử lý, tiết kiệm tài nguyên tự nhiên và giảm ô nhiễm môi trường.

Rác có thể tái chế

Phương pháp và quy trình phân loại rác thải

Phương pháp và quy trình phân loại rác thải có thể khác nhau tùy theo quy định và hệ thống xử lý rác của từng địa phương. Bên dưới đây sẽ là một số phương pháp, quy trình phân loại rác thải thông thường:

Phân loại rác dựa trên nguồn gốc

• Rác hữu cơ: Loại rác này sẽ bao gồm thức ăn thừa, lá cây, vỏ trái cây, vỏ trứng, chất tổng hợp từ rau,...
• Rác tái chế: Gồm có giấy, nhựa, kim loại, thủy tinh,... thường được phân loại thành các thùng chứa riêng biệt để thu gom và tái chế.
• Rác nguy hại: Bao gồm pin, bóng đèn, thuốc diệt cỏ, hóa chất,... được phân loại và xử lý riêng để đảm bảo an toàn cho môi trường và con người.
• Rác không tái chế: Với loại rác này sẽ gồm bìa carton bẩn, bao ni lông, bình xịt,...

Phân loại rác thải sinh hoạt

Quy trình phân loại rác thải sinh hoạt

Việc thu gom, phân loại và xử lý rác thải được Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định. Về cơ bản việc phân loại rác cần được thực hiện theo 4 bước sau:

• Bước 1: Người sử dụng phân loại rác tại nguồn bằng cách đặt các loại rác vào các thùng chứa riêng biệt đã được đánh dấu (thùng rác hữu cơ, thùng tái chế, thùng rác nguy hại).
• Bước 2: Nhân viên thu gom rác đến từ các đơn vị quản lý rác hoặc do nhà nước cung cấp thu gom rác từ các điểm thu gom khác nhau và đưa về cơ sở xử lý.
• Bước 3: Tại cơ sở xử lý, rác thải được tiếp tục phân loại chi tiết hơn để tách ra các loại rác cụ thể như: Giấy, nhựa, kim loại,.... Các loại rác này sẽ được chuẩn bị cho quá trình tái chế hoặc khâu xử lý tiếp theo.
• Bước 4: Tái chế rác: Quá trình tái chế các loại rác được chuyển đến các cơ sở xử lý và rác tái chế sẽ chuyển đổi thành nguyên liệu hay sản phẩm mới.
• Bước 5: Quá trình xử lý rác không tái chế hoặc rác nguy hại: Đối với những loại rác này sẽ được xử lý theo các tiêu chuẩn an toàn để tránh ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe của con người.

Rác sinh hoạt nên được phân loại như thế nào?

Cách xử lý rác thải thường dùng

• Chế biến thành phân compost: Rác thải hữu cơ được nghiền, ủ thiếu khí để tạo thành phân vi sinh phục vụ chăn nuôi. Loại chất mùn thu được từ quá trình phân hủy không chứa mầm bệnh, không lôi kéo côn trùng. Vừa duy trì độ phì nhiêu cho đất, vừa cung cấp chất dinh dưỡng cho cây.
• Chôn lấp: Rác thải được rải dưới hố thành từng lớp và phủ đất lên để giảm diện tích. Thông thường sẽ được phun hóa chất để tăng hiệu quả xử lý và hạn chế côn trùng. Cách làm này đơn giản với chi phí thấp, phù hợp với các nước đang phát triển. 
• Đốt: Đây là phương pháp dùng nhiệt độ cao từ 1000 - 1100°C để phân hủy rác. Cách làm này giúp giảm đáng kể thể tích của chất thải. Nhược điểm là chi phí đầu tư cho nhà máy đốt rác khá cao và gây ô nhiễm không khí nếu không được xử lý đúng cách.

Chôn lấp rác thải là các xử lý khá phổ biến hiện nay

Quy định của nhà nước về phân loại rác thải sinh hoạt

Theo quyết định 44/2018/QĐ-UBND, các hộ gia đình, chủ nguồn chất thải phải nghiêm chỉnh thực hiện việc phân loại rác tại nguồn trước khi chuyển cho đơn vị thu gom, vận chuyển. Theo điều 20 Luật Bảo vệ môi trường năm 2016, xử phạt hành chính với các trường hợp sau:

• Điểm c khoản 1 điều 20: Phạt tiền từ 3.000.000 đồng - 5.000.000 đồng đối với hành vi vứt rác thải sinh hoạt không đúng nơi quy định tại những địa điểm công cộng như khu chung cư, thương mại, dịch vụ.
• Điểm d khoản 1 điều 20: Phạt tiền từ 5.000.000 đồng - 7.000.000 đồng đối với hành vi vứt rác trên vỉa hè, đường phố hoặc vào hệ thống thoát nước mặt trong khu vực đô thị.
• Khoản 4 điều 20: Phạt tiền từ 15.000.000 đồng - 20.000.000 đồng đối với hành vi không phân loại hoặc không lưu giữ chất thải rắn sinh hoạt theo đúng quy định nhà nước; không ký hợp đồng hoặc không chuyển giao chất thải rắn sinh hoạt cho các đơn vị có chức năng thu gom, vận chuyển và xử lý.
• Khoản 5 điều 20: Phạt tiền từ 20.000.000 đồng - 25.000.000 đồng đối với hành vi không phân loại hoặc không lưu giữ chất thải rắn sinh hoạt theo đúng quy định nhà nước. Không ký hợp đồng hoặc không chuyển giao chất thải rắn sinh hoạt cho các đơn vị có chức năng thu gom, vận chuyển và xử lý. Đồng thời không báo cáo định kỳ về tình hình phát sinh; quản lý chất thải rắn công nghiệp thông thường cho cơ quan có thẩm quyền theo quy định.

Hành vi không phân loại rác có thể bị phạt khá nặng

Có thể thấy, nhà nước đã dành một sự quan tâm nhất định đến vấn đề thu gom, phân loại và xử lý rác thải hiện nay. Do vậy, việc phân loại rác thải không chỉ là nhiệm vụ của những đơn vị, cơ quan chức năng là còn là trách nhiệm của cá nhân. Vì vậy mỗi người chúng ta cần nâng cao ý thức bằng việc xây dựng bảng phân loại rác thải gia đình và nghiêm chỉnh thực hiện. 

Trên đây là toàn bộ thông tin chia sẻ về rác thải sinh hoạt là gì? Cũng như sự cần thiết, quy trình phân loại và cách xử lý rác sinh hoạt. Dù chỉ là những hành động nhỏ, đơn giản, song bằng sự đoàn kết của mọi người việc phân loại rác đúng cách sẽ góp phần bảo vệ trái đất, sức khỏe của chính chúng ta. Hãy cùng chung tay thực hiện nhé!

>>> Xem thêm:

Sử dụng xe quét rác đường giúp đường phố xanh sạch đẹp

Địa chỉ bán máy quét rác đẩy tay chính hãng uy tín